ZACZĘŁO SIĘ W SZWECJI

Po drugiej Wojnie Światowej tylko w czterech ligach w Europie po krajowy puchar sięgał klub z trzeciej klasy rozgrywkowej. Do precedensu doszło w Szwecji. W 1948 roku do finału Svenska Cupen dotarły…dwa zespoły z trzeciej ligi! Na murawę stadionu w Helsingborgu wybiegli zawodnicy Raa IF oraz BK Kenty, które na co dzień rywalizowały o awans na zaplecze szwedzkiej ekstraklasy. Mimo teoretycznie mało atrakcyjnej pary finałowej, na trybunach pojawiło się blisko 10 000 kibiców. Wielkich emocji nie doświadczyli. Drużyny z tej samej ligi na boisku dzieliła przepaść. Zawodnicy Raa IF, zespołu z przedmieść Helsingborga, ku uciesze lokalnej społeczności, zwyciężyli aż 6:0!

CZARNA KARTA W HISTORII MISTRZA

Piłkarscy hipsterzy pewnie wiedzą, że Jeunesse Esch to najbardziej utytułowany zespół w Luksemburgu. 28 razy wygrywali mistrzostwo kraju a 13-krotnie sięgali po puchar. Tych triumfów mogło być więcej, bo aż 11 razy kończyli finałowy mecz „na tarczy”. Największe rozczarowanie ich kibice przeżyli w sezonie 1970/1971. Najlepsza drużyna w historii luksemburskiej piłki, w finale krajowego pucharu grała z ledwie trzecioligowym Jeunesse Hautcharage. Miało być lekko, łatwo i przyjemnie a skończyło się kompromitującą porażką 1:4. Trzecioligowiec triumfował sprawiając jedną z największych niespodzianek w historii luksemburskiej piłki.

(Losowanie stron przed meczem Lechia - Juventus)

SZLAK PRZETARŁA…LECHIA

Romantyczną pucharową przygodą możemy również pochwalić się w polskiej piłce. W sezonie 1982/1983 po Puchar Polski sięgnęła trzecioligowa wówczas Lechia. W finale w Piotrkowie Trybunalskim Gdańszczanie pokonali Piasta Gliwice 2:1. Wcześniej, po drodze, wygrywali z Ruchem Chorzów, Zagłębiem Sosnowiec, Śląskiem Wrocław, Widzewem Łódź oraz Olimpią Elbląg. Po zakwalifikowaniu się do Pucharu Zdobywców Pucharów biało-zieloni rozegrali legendarny dwumecz z wielkim Juventusem. Przegrali 0:7 i 2:3, jedną z bramek dla Turyńczyków zdobył Zbigniew Boniek, ale mogli otrzeć się o piłkę na najwyższym europejskim poziomie.

REKORDZIŚCI Z WIEDNIA

Sześciokrotnie w finale Pucharu Austria Wiedeń rywalizowała z klubem z niższej ligi. To światowym rekord. W sezonie 2012/2013 zespół ze stolicy mierzył się z FC Pasching. W finale rozgrywanym na stadionie Ernsta-Happela trzecioligowiec zwyciężył 1:0. To ostatni taki przypadek w europejskiej piłce.

O KROK OD SPEŁNIENIA MARZEŃ

Tylko cztery kluby z trzeciej ligi w ostatnim pięćdziesięcioleciu sięgały po krajowy puchar. Dużo więcej było zespołów, które docierały do finału, ale gdy były już o krok od spełnienia marzeń przegrywali, być może, najważniejszy mecz w życiu.

Jako ostatni ogromne rozczarowanie przeżyli piłkarze FC Santos Tartu – Estończycy z uwaga…czwartej ligi dotarli do finału, ale przegrali z dobrze znaną nam Levadią Tallinn 0:4. Czwartoligowcy mieli również swoje chwile chwały w Anglii. Rozgrywki o Puchar Ligii traktowane są na Wyspach z przymrużeniem oka, ale i tak występ w finale drużyny z League Two był sensacją. Bradford City podobnie jednak, jak zespół z Estonii, w ostatecznej rozgrywce nie miał już za wiele do powiedzenie i przegrał ze Swansea City 0:5.

Blisko sensacji, nie tak dawno, było również we Francji. W sezonie 2011/2012 nie Olympique Marsylia, nie Paris Saint Germain, nie Bourdeaux a US Quevillaise dotarło do wielkiego finału Coupe de France! 76 tysięcy kibiców pojawiło się na Stade de France by oklaskiwać rewelacyjnego trzecioligowca w meczu z Olympique Lyon. Kopciuszek z miasta położonego na północy kraju, liczącego ledwie 22 tysiące mieszkańców, przegrał najważniejszy mecz w historii klubu 0:1.

(Tak piłkarze Olympique Lyon cieszyli się ze zwycięstwa nad trzecioligowcem!)

Blisko 10 lat temu z podobną sensacją musieli zmierzyć się kibice w Szkocji. Do finału pucharu zawędrowali zawodnicy klubu Gretna FC. Trzecioligowcy byli o włos od sięgnięcia po trofeum. Dopiero w rzutach karnych przegrali z Heart of Midlothian. Konkurs jedenastek przesądził również o porażce zawodników Amiens SCF, którzy w 2001 roku w finale Pucharu Francji nie dali rady Strasbourgowi.  W tym samym sezonie do finału DFB Pokal dotarli piłkarze Unionu Berlin. Dla trzecioligowca, występ w swoim mieście, na stadionie olimpijskim, przed 73-tysięczną publiką to już było spełnienie marzeń. Na boisku lepsze okazało się Schalke 04 zwyciężając 2:0.
Rok wcześniej głośno we Francji było o..czwartoligowcu z Calais. Piłkarze znad morskiej miejscowości zawiesili wysoko poprzeczkę ekstraklasowemu FC Nantes, przegrywając w finale zaledwie 1:2. W XXI wieku blisko sensacji było również w Portugalii. W sezonie 2001/2002 Sporting Lizbona 1:0 pokonał trzecioligowe Leixoes.  

TRZECIOLIGOWI ZDOBYWCY KRAJOWEGO PUCHARU (Po II WŚ):

1948 – Puchar Szwecji – Raa IF

1970/1971 – Puchar Luksemburga - Jeunesse Hautcharage

1982/1983 – Puchar Polski -  Lechia Gdańsk

2012/2013 – Puchar Austrii – FC Pasching

FINAŁY Z UDZIAŁEM TRZECIO LUB CZWARTOLIGOWCÓW: (ostatnie 20 lat)

2013/2014 – Puchar Estonii: Levadia Tallin – FC Santos Tartu 4:0 (IV LIGA)

2012/2013 – Puchar Ligi Angielskiej: Swansea – Bradford City 5:0 (IV LIGA)

2011/2012 – Puchar Francji: Olympique Lyon – US Quevillaise 1:0 (III LIGA)

2005/2006 – Puchar Szkocji: Heart of Midlothian* – Gretna 1:1, (k. 4:2) (III LIGA)

2001/2002 – Puchar Portugalii: Sporting – Leixoes 1:0 (III LIGA)

2000/2001 – Puchar Niemiec: Schalke 04 – Union Berlin 2:0 (III LIGA)  

2000/2001 – Puchar Francji: RC Strasbourg – Amiens SCF 0:0, (k.5:4) (III LIGA)

1999/2000 -  Puchar Francji: FC Nantes - Calais 2:1 (IV LIGA)

1996/1997 – Puchar Niemiec: VfB Stuttgart – Energie Cottbus 2:0 (III LIGA)

Przygotował Piotr Dumanowski