Na prezentacji zostanie pokazane zdjęcie całej drużyny oraz sztabu ze zgrupowania selekcyjnego reprezentacji Polski do lat 16, które odbyło się w październiku 2009 roku. Wówczas trenerem był Marcin Dorna (teraz U-17), a asystentem Bartłomiej Zalewski, obecnie koordynator projektów Talent Pro i Future Pro. Jednak na fotografii wyróżnia się jeden zawodnik: w pierwszym rzędzie stoi najniższy chłopiec, o znacznie bardziej dziecięcej twarzy. To Piotr Zieliński, teraz jeden z najlepszych reprezentantów Jerzego Brzęczka, podstawowy zawodnik z Napoli.

Na drugim slajdzie uczestnicy zgrupowania zobaczą jego klubowego kolegę, Driesa Mertensa. Ten z kolei służy za przykład belgijskiej federacji, która jest liderem w dbaniu o piłkarzy późno dojrzewających. O nim Zalewski usłyszał na zorganizowanej w 2018 roku konferencji prowadzonej przez Boba Browaeysa, wówczas selekcjonera U-17 i szefa szkolenia. Mertens rozegrał tylko cztery spotkania w reprezentacji U-17, by dzięki determinacji i ogromnemu talentowi w przyszłości stanowić o sile pierwszej kadry. Ale i w niej zadebiutował dopiero w wieku 23 lat. Piłkarze o takim potencjale dojrzewają później.

– Zawsze mieliśmy dylemat, jak postępować z takimi zawodnikami. Widząc ich możliwości, ale i ograniczenia w rywalizacji z równo lub bardziej rozwiniętymi rówieśnikami. Zastanawialiśmy się, jak ich selekcjonować, jak trenować, ale zawsze byliśmy świadomi, że trzeba na nich dłużej poczekać. Rok temu w Wałbrzychu przeprowadziliśmy pilotażowe zgrupowanie dla chłopców z rocznika 2004. Teraz chcemy im pomóc dedykowanym projektem – mówi Zalewski. Inspiracje sięgały również akademii klubów Ekstraklasy: ze swoją propozycją wyszła Legia Warszawa, dziś efektem ich działań są turnieje biologiczne dla późno dojrzewających juniorów z klubów ligowych.

Na wspomnianej konferencji w Belgii zorganizowany został również turniej czterech reprezentacji późno dojrzewających chłopców: oprócz gospodarzy również Szwecji, Danii i Czech. W tamtejszej federacji sprawdzili, że w rozgrywkach 14-latków w 2013 roku w porównaniu do 2018 nie zmieniło się tak wiele. Prawie 40% zawodników uczestniczących urodziło się w pierwszym kwartale danego rocznika, kolejnych 27-29% w drugim i niecałe 15% w ostatnich trzech miesiącach. Nie chodzi jednak o samą datę urodzenia, w końcu Zieliński i Mertens są z maja, teoretycznie zaliczając się do ogromnej większości. Dlatego na wstępie Belgowie wskazali różnice w biologicznej dojrzałości zawodników. Wczesno dojrzewających wyróżnia to, że swoich rówieśników przerastają. U średnio dojrzewających wiek biologiczny i kalendarzowy jest zgodny. A ci późno dojrzewający mogą być nawet biologicznie dwa lata młodsi. Na dowód zaprezentowano zdjęcie z selekcjo U-15, gdzie między dwójką piłkarzy jest aż 30 centymetrów wzrostu różnicy i dzieli ich aż 27 kilogramów wagi.

Takie zdjęcia też były robione w Polsce przy okazji zgrupowań Akademii Młodych Orłów, które odbywają się cztery razy w roku. Na początku prezentacji zawodnicy zobaczą właśnie tego odpowiednik: trzech zawodników z jednego rocznika, gdzie najniższego od najwyższego dzieli podobna różnica. To był kolejny sygnał do tego, by tym późno dojrzewającym pomóc. Rok po starcie i wyraźnych efektach programu Talent Pro uruchomiono więc kolejny, już dedykowany specjalnie im, Future Pro.

– Takich przypadków jest sporo. Kolejnym może być Sebastian Szymański, który jako junior był cierpliwy, zdeterminowany, choć fizycznie był i wciąż jest widocznie mniejszy od rywali. Jednak gra już w reprezentacji Polski, stanowił o sile kadry do lat 21. Często bywa jednak tak, że zawodnicy późno dojrzewający nie są pod ochroną, a więc brakuje im cierpliwości, nie rozumieją, że obszar piłkarski nie jest jedynym ważnym w ich rozwoju. Dlatego na zgrupowaniach Future Pro będzie obecna psycholog Anna Ussorowska, która pomoże im w zdobyciu przekonania we własne umiejętności, sprawienia, by byli silni emocjonalnie i mieli też cierpliwość w czekaniu oraz ciężkiej pracy – podkreśla Zalewski.

Zaznacza również, że zgrupowanie nie odbywa się pod szyldem reprezentacji. – Pracujemy jako projekt Future Pro, a nie kolejna reprezentacja, choć w naszym sztabie oczywiście znajdzie się miejsce dla selekcjonerów odpowiednich roczników. Oni mają funkcjonować równolegle, dawać wsparcie piłkarzom, którzy w przyszłości mogą stanowić o sile ich kadr, lub kolejnych kateogrii wiekowych – dodaje. Na zgrupowaniach w Szamotułach będzie również obecny gość specjalny: Mirosław Szymkowiak, były piłkarz Wisły Kraków i Trabzonsporu, a także 33-krotny reprezentant kraju.

Zawodnicy byli selekcjonowani poprzez zgrupowania Akademii Młodych Orłów, gdzie również są przeprowadzane badania mające na celu określenie ich dojrzewania. Wśród powołanych kadry U-15 znaleźli się utalentowani chłopcy z rocznika 2006, których wiek biologiczny jest na poziomie tych późno dojrzewających z 2005. Dodatkowo, specjaliści z Instytutu Sportu będą prowadzili cykliczne badania wieku biologicznego, trenerzy motoryczni przeprowadzą testy FMS i funkcjonalne, przygotowując również indywidualne programy prewencyjne dla piłkarzy. Całość uzupełniona zostanie o wspomniane warsztaty mentalne oraz z dietetyki i przede wszystkim pracę na boisku. Koniec końców, to tam zawodnicy będą musieli udowodnić, że każdy z nich chce być jak Piotr Zieliński.
Michał Zachodny