Aktualności
[Trener radzi] Skuteczne nauczanie w piłce młodzieżowej
Wymienione we wstępie elementy wcale nie dają nam gwarancji wyszkolenia zawodnika na poziomie światowym, europejskim czy nawet krajowym. To proces kompleksowy, w którym przenikające się wzajemnie elementy dają szansę na sukces.
Oczywiście słusznym jest przekonanie, że bez pełnowymiarowych boisk, odpowiedniej organizacji i dobrze przygotowanych do pracy w zawodzie szkoleniowców trudno będzie przygotować zawodnika do poziomu profesjonalnego. Teoretycznie są to przecież optymalne warunki do tego, aby skutecznie nauczać. Ale czy jesteśmy w stu procentach przekonani o prawdziwości tego stwierdzenia? Czy to wszystko, o czym wspomnieliśmy przed chwilą, będzie odgrywać kluczową rolę w aspekcie szkolenia? Jeśli tak, to co piłkarzami pochodzącymi z Brazylii, krajów afrykańskich czy wywodzących się z innych, niekoniecznie wzorowo zorganizowanych ośrodków szkoleniowych, którzy funkcjonują na najwyższych poziomach rozgrywkowych?
Statystyki pochodzenia piłkarzy na poziomie profesjonalnym oraz informacje o ciągłych zmianach myśli szkoleniowej (ze świeżym przykładem Niemców, którzy planują powrót do piłki ulicznej w celu wykrzesania u zawodników charyzmy) pokazują, że wymienione na samym początku elementy niekoniecznie są podwalinami pod nauczanie zawodników, którzy staną się gwiazdami piłki nożnej.
W niniejszym artykule poruszymy kwestie związane z wychowywaniem przyszłych piłkarzy, skupiając się na obszarze metodologii pracy trenera. Pozostałe czynniki wpływające na odpowiedni rozwój młodych zawodników, jak np. infrastruktura czy organizacja szkolenia, celowo zostały pominięte lub opisane w sposób symboliczny. Chcemy przekonać Ciebie jako trenera, że Ty także możesz wychować przyszłego reprezentanta Polski. Dlatego nie powinieneś przejmować się rzeczami, na które nie masz wpływu, a które wymieniliśmy wcześniej. Zajmijmy się metodologią i kulturą pracy, ponieważ na to mamy wpływ niezależnie od miejsca zatrudnienia.
Jak zatem skutecznie uczyć, aby zwiększyć szanse na wychowanie zawodowego piłkarza? W osiągnięciu tego celu pomoże Ci kilka wskazówek.
Planuj pracę i wyznaczaj cele
Tylko zaplanowana i przemyślana praca wpłynie pozytywnie na zawodników. Zależy Ci przecież na tym, aby Twoi podopieczni stale wspinali się na wyższy poziom. W planowaniu najważniejsza jest możliwość przewidywania efektów poszczególnych rozwiązań. Realizacja planu ma prowadzić do osiągnięcia celu. Marynarz, który nie zna celu swojej podróży, a w związku z tym nie potrafi jej odpowiednio zaplanować, nie będzie wiedział nawet tego, do którego portu ma płynąć.
Bądź konsekwentny i koryguj własną pracę
Nawet najlepszy model szkolenia nie będzie skuteczny, jeśli nie będziesz go realizował. Bez znaczenia jest to, czy w nauczaniu piłki nożnej propagujesz metodologię polską, holenderską, portugalską czy hiszpańską. Bez znaczenia jest też to, czy realizujesz metody na bazie periodyzacji taktycznej czy technicznej, jeśli każdego dnia nie analizujesz swojej pracy i konsekwentnie nie wdrażasz jej w rozwój swoich zawodników.
Organizuj swoją pracę w najlepszy możliwy sposób
Zorganizowanie życia drużyny niewątpliwie będzie miało wpływ na efektywność nauki młodych zawodników. Pamiętaj, że pracując z młodzieżą powinniśmy zadbać o maksymalną koncentrację podczas wspólnego funkcjonowania. Twoje zajęcia powinny być intensywne, z płynnym przejściem z jednego środka treningowego do drugiego, obozy sportowe przemyślane, a odprawy merytoryczne.
Twórz środki, które zaangażują zawodników do myślenia
Gry i fragmenty gier to niewątpliwie formy nauczania wymagające od zawodników decyzyjności i kreatywności. Dla piłkarzy w okresie dorastania takie formy pozwolą na ich pełne zaangażowanie w dany środek treningowy. Nie możemy tutaj pominąć również emocji, które stymulują do działania.
Korzystaj z różnych stylów coachingu w celu komunikacji z zawodnikiem
Pamiętajmy, że każdy z zawodników jest inny i na każdego wpływają inne formy komunikacji. Do dyspozycji mamy m.in: stosowanie pytań i odpowiedzi, obserwację i feedback, odkrywanie, metodę prób i błędów, a także komendy. Starajmy się, w zależności od świadomości zawodników, dostosowywać style tak, aby były dla nich zrozumiałe.
Bądź wzorem do naśladowania
Trener jako skuteczny przewodnik w sportowej przygodzie młodych zawodników powinien posiadać określone cechy. Oprócz określeń wspomnianych powyżej bez wątpienia będą to cierpliwość, empatia, szczerość czy estetyka. Problem w kształceniu młodych piłkarzy często leży w obszarze mentalnym, wymagając od nas podejścia czysto ludzkiego. Trudno będzie nam wzbudzić zaufanie podopiecznych, jeśli sami będziemy, mówiąc eufemistycznie, średnim wzorem do naśladowania.
Jako trener doskonale wiesz, że istnieje wiele problemów, które spotykają nas na co dzień w klubach. Napotykając je możesz usiąść i narzekać na to, na co nie masz bezpośredniego wpływu. Możesz też zastanowić się, w którym z przedstawionych powyżej punktów masz deficyty jako szkoleniowiec i zacząć je poprawiać. Z pewnością wpłynie to na postrzeganie Twojego zawodu w społeczeństwie, a możliwe, że jednocześnie uda Ci się tym sposobem znaleźć ludzi chcących docenić Twoje zaangażowanie i przy ich pomocy rozwiążesz pewne problemy natury logistycznej, kadrowej czy finansowej. Co jednak najważniejsze, to fakt, że Twój rozwój z pewnością wpłynie na skuteczne nauczanie Twoich podopiecznych. Dzisiaj nie wiesz przecież, czy któryś z nich nie będzie w przyszłości zawodowo grał w piłkę. Ale każdemu z nich możesz w tym pomóc.
***
Autorem tekstu jest Mirosław Wódkowski – trener monitorujący w Programie Certyfikacji PZPN dla szkółek piłkarskich, mogący pochwalić się licencją UEFA A Elite Youth. W swojej trwającej od 2008 roku karierze szkoleniowej był trenerem m.in. w Warcie Poznań, Akademii Piłkarskiej Reissa, Unii Swarzędz i Kadrze Województwa Wielkopolskiego. W AP Reissa pełnił również rolę koordynatora ds. szkoleniowych, a w Unii – dyrektora sportowego.