Na wstępie trzeba zaznaczyć, że piłka nożna jest dość tanią dyscypliną sportu. Do jej uprawiania nie potrzeba ani drogiego sprzętu, ani specjalnie przygotowanego miejsca. Wielu z nas pamięta jeszcze czasy, gdy za bramki służyły szkolne plecaki, między którymi staraliśmy się umieścić zwiniętą z gazet piłkę. Dzisiaj znacznie więcej jest już boisk ze sztuczną nawierzchnią (w tym orlików), ale grać nadal można również choćby na trawie w parku. Chyba nie ma w naszym kraju osoby, która choć raz w swoim życiu nie zagrałaby w piłkę. To powszechnie dostępny, atrakcyjny i – bez cienia wątpliwości – najpopularniejszy sport w Polsce.

Piłka nożna to gra oparta na utylitarnych formach ruchu takich jak chód, bieg o różnej intensywności, bieg tyłem, krok odstawno-dostawny czy skok. Wszystkie one oddziaływają na organizm, przyczyniając się do podnoszenia jego wydolności oraz ogólnej sprawności fizycznej. Pod względem ruchów futbol przewyższa inne masowo uprawiane dyscypliny sportu, czyli bieganie i jazdę na rowerze. Skąd to twierdzenie? Ze względu na jednostronność tych aktywności. Grę w piłkę charakteryzują z kolei różnorodność, swoboda działania oraz niezliczona możliwość rozwiązań ruchowych, technicznych i taktycznych. Pozwalają one na równomierne zaangażowanie różnych partii mięśniowych. Treningi i mecze piłkarskie różnią się od treningów w siłowni czy biegania, ponieważ za każdym razem są inne. Wpływa to pozytywnie również na procesy psychiczne i socjologiczne, o czym za chwilę.

Poprzez uprawianie piłki nożnej dziecko kształtuje, a dorosły poprawia swoje zdolności motoryczne: wytrzymałość, szybkość, siłę oraz koordynację. W przypadku tej ostatniej mowa o:
- różnicowaniu ruchów (czyli np. dokładnych podaniach: dłuższych i dalszych, przed i na partnera z zespołu, w odpowiednim momencie),
- czuciu rytmu ruchów (m.in. podczas dryblingów i zwodów),
- orientacji (np. określaniu miejsca oraz oszacowywaniu liczby partnerów i przeciwników),
- równowadze (np. zastawianiu piłki, walce o górną piłkę – główkowaniu),
- szybkości ruchów (np. reakcji na sytuację na boisku, interwencjach bramkarskich),
- dostosowaniu ruchów (np. grze przeciwko różnym przeciwnikom – szybszym/silniejszym, grze na różnych pozycjach),
- sprzężeniu ruchów (np. przyjęciu piłki, jej prowadzeniu, strzałach).

Futbol wpływa dodatnio na wydolność układu krążenia, oddychanie, przemianę materii oraz działanie innych układów. Mecze i treningi odbywane w różnych warunkach atmosferycznych czynią organizm odpornym na niekorzystne zmiany środowiska i choroby. W trakcie gry zwiększa się przepływ krwi w naczyniach wieńcowych, co ma znaczenie dla profilaktyki chorób układu krążenia. Ćwiczenia aerobowe mają natomiast wpływ na płuca – sprawiają, że zwiększa się minutowa objętość tego narządu (czyli ilość tlenu, która może zostać dostarczona do organizmu).

Bez względu na wiek biologiczny, u dzieci i młodzieży gra w piłkę nożną przekłada się na harmonijny fizyczny rozwój organizmu, co korzystnie wpływa na stan zdrowia w przyszłości, umożliwia pokonywanie trudności życiowych, a także sprzyja szybkiej regeneracji po nauce, pracy i wysiłku, zarówno fizycznym, jak i psychicznym.

Piłka nożna to sport nie tylko dla ciała, ale także i ducha. Aktywność fizyczna uprawiana na świeżym powietrzu nawet dwa razy w tygodniu przynosi korzyści w postaci zwiększenia liczby nowych połączeń nerwowych w mózgu, co ułatwia myślenie w codziennym życiu. Osobom dorosłym gra w piłkę pomoże też w rozładowaniu napięcia nerwowego czy stresu. Regularnie uprawiany futbol może stać się dla nas wręcz potrzebą czynnego wypoczynku po pracy zawodowej.

Tak jak dla dorosłego futbol może być jedną z form wypoczynku, tak dla dziecka często będzie przygotowaniem do pracy i życia, które je czeka, gdy dorośnie. Najmłodsi szukają w piłce także ucieczki od bezczynności i nudy, zaspokajając dużą potrzebę ruchu.

Z punktu widzenia socjologii gra w piłkę to idealny sport do budowania więzi społecznych. Koledzy z zespołu nierzadko są jak rodzina, gotowi są pójść za sobą w ogień. W przypadku dzieci gry i zabawy sprzyjają oswajaniu z działaniami w zespole przy jednoczesnym powściąganiu własnych ambicji. Na boisku jesteś odpowiedzialny nie tylko za siebie, ale również za swoich partnerów z zespołu. To podczas gry poznajesz smak zwycięstwa czy gorycz porażki, a w trudnych momentach odnajdujesz w sobie siłę, aby się podnieść i spróbować znów powalczyć.

Futbol uczy też dyscypliny, przestrzegania przepisów, szacunku do przeciwnika i sędziów, samodzielności, odwagi i panowania nad emocjami. Przede wszystkim jednak pokazuje, ile pracy trzeba włożyć, aby odnieść sukces.

Uprawianie sportu, niezależnie od dyscypliny, powinno być nieodzowną częścią życia każdego z nas. Pozytywne skutki dla zdrowia, psychiki i życia towarzyskiego odczują wszyscy, bez względu na wiek. Piłkę nożną można zacząć trenować od zaraz. Nie wymaga bowiem wielkich nakładów finansowych ani umiejętności. Jeżeli więc zastanawiasz się, jaki sport zacząć trenować bądź jaką dyscyplinę sportu zareklamować swojemu dziecku, to bez wątpienia powinieneś poważnie rozważyć futbol.

***

Autorem tekstu jest Łukasz Chmielewski – trener monitorujący w Programie Certyfikacji PZPN dla szkółek piłkarskich, mogący pochwalić się licencją UEFA A Elite Youth. W swojej trwającej od 2007 roku karierze szkoleniowej pełnił rolę trenera monitorującego również w innych projektach Polskiego Związku Piłki Nożnej: OSSM, AMO i Mobilnej AMO, był trenerem kadry wojewódzkiej Mazowieckiego ZPN, prowadził młodzieżowe drużyny Polonii Warszawa oraz seniorskie zespoły na poziomie III ligi: Victorię Sulejówek i Pelikan Łowicz.